ESCAPADES: eerste voorjaarsconcerten in het teken van re-integratie

 

ESCAPADES is een muzikaal re-integratieproject waarin (ex-)gedetineerden, mensen in psychische zorg of in drugs-gerelateerde ontwenningstehuizen samen aan een concertreeks timmeren. Het project gaat uit van de VZW Music Projects For Brussels +. In een samenwerking met C.R.I.T. (l’Équipe ASBL), Service Laïque d'Aide aux Justiciables, de ontmoetingsplaats Club 55 en de gevangenissen van Haren, Ittre en Oudenaarde programmeren ‘escapadisten’, vanuit maximale zelfredzaamheid en met respect voor democratische basisprincipes, verrassende en hoogwaardige klassieke concerten in de Tricoterie. Jaargang 4!!!

 

Drempels slopen, bruggen slaan 

ESCAPADES is initieel ontstaan vanuit de tweeledige wens om de veelal gesloten klassieke muziekwereld open te breken door enerzijds concerten bottom-up te organiseren en anderzijds een publiek te laten proeven van een kunstvorm waarmee het niet vertrouwd is. Klassieke muziek kan maatschappelijk relevant zijn (en blijven!) wanneer ze als ‘hoog cultuurgoed’ bereid is een beetje te democratiseren: “De idee dat klassieke muziek toegankelijk gemaakt moet worden is een misvatting. De muziek staat open voor iedereen, wij mensen maken ze soms ontoegankelijk,” zegt Patrick De Clerck, de bezieler van Music Projects for Brussels die intussen ook steun ontvangt van de menige private en publieke instellingen die Brussel rijk  zijn. ESCAPADES waagde zich een achttal jaar geleden aan een eerste editie: een reeks van 20 concerten in gevangenissen, psychiatrische centra en ontwenningscentra. Voor de editie 2.0 werd expliciet gezocht naar een mogelijkheid om een ondersteunende rol te spelen bij de terugkeer van gedetineerden en psychiatrische patiënten in de maatschappij: het organiseren van concerten in ‘de buitenwereld’, autonoom en bottom-up. Voor velen dient de ESCAPADES concertreeks als een brug, een houvast in de fragiele tijd na hun vrijlating of re-integratie. Niet zelden lukt het om betaalde stageplaatsen te vinden in vb. Bozar, maar ook simpelweg het hebben van contacten in de buitenwereld en het structureren van de vaak vormloze tijd die escapadisten na bijvoorbeeld detentie omhanden hebben, blijkt erg waardevol.

 

Het ESCAPADES-traject: de re-integratieve kracht van klassieke muziek

Wie zich engageert voor een ESCAPADE (30 tot 40 in detentie / 10 in zorg) tekent in op een traject dat meerdere maanden beslaat. Vanuit een healing-to-wellbeing idee wordt geëxperimenteerd met het ontwikkelen van een inclusieve, zelfgeorganiseerde concertreeks. Elk traject begint bij de basis: luisteren. In wekelijkse sessies krijgen de escapadisten de kans een kleine muzikale ontdekkingsreis te maken. Samen luisteren ze – soms voor het eerst – naar de muziek van Bach, Haydn, Cage of zelfs Goeyvarts en Fafchamps. Er wordt van gedachten gewisseld over de muziekstukken en de uitvoerders en beslist welke werken het uiteindelijke concertprogramma halen en welke solisten ze mogen uitvoeren. Wat opvallend is; escapadisten en echte connaisseurs delen veelal dezelfde voorliefdes. “Ook zonder voorkennis voelen mensen gewoon aan wat goed is en welke musici of componisten de kwaliteit van authentiek zijn hebben.”

Eens het programma vorm heeft gekregen volgt een nieuwe stap die escapadisten inkijk geeft in de ‘backstage’ en hen leert managen. Er moeten afspraken gemaakt, budgetten gerespecteerd en contracten opgesteld worden. Dat doen escapadisten allemaal zelf. Elkeen heeft eigen unieke kwaliteiten en wordt aangemoedigd die te gebruiken om samen een onvergetelijke concertavond op poten te zetten.

Koen, ex-gedetineerde uit de gevangenis van Vorst, nam deel aan de allereerste ESCAPADES en helpt nu bij de ondersteuning van de nieuwe trajecten. “Het traject sprak me aan omdat het echt buiten de lijntjes kleurt van de reguliere re-integratieprojecten. Het brengt mensen bij elkaar om te luisteren, te spreken en advies te geven over een onderwerp waar ze anders niet mee in contact zouden komen. Het geeft hen de mogelijkheid om even te ontsnappen aan de dagdagelijkse dingen.” Ook Frédéric kijkt met een warm hart terug op ESCAPADES. Na zijn verblijf in een psychiatrisch centrum, kwam hij in contact met het traject dankzij C.R.I.T.: “Ik was al geïnteresseerd in klassieke muziek én het werd me aangeraden door C.R.I.T., dit was de ideale gelegenheid om deze wereld van dichtbij te leren kennen. Ik koos samen met de anderen de muziek, en op de dag van het concert hielp ik de camionette mee uit te laden en alles op scène te installeren. Het was heel boeiend om het Conservatorium van Brussel te bezoeken, te zien hoe de muzikanten zich voorbereiden en in de coulissen bezig te zijn!”. 

 

En dan was er tijd om te oogsten: concerten van September tot Juni 

Na maanden van hard werk is ze klaar; de ESCAPADES concertreeks die het publiek trakteert op bondige (+-60 minuten) maar ook stuk voor stuk verrassende, afwisselende en toegankelijke concerten.

We beginnen 24 September, en eindiigen 26 Mei 26. Themata zijn: Angel/Demon, Barock, Orgasmatic, Dance Dance Dance, Adieu, Magritte, Lubimov, Contrasts, River and Love. 

 

 

ESCAPADES IN CIJFERS

50 gedetineerden, 200 patiënten uit de psychische zorg of druggerelateerde huizen

2% recidive na een Escapades-traject. 1 persoon, geen nieuw feit.

9 jaar Escapisten

De eerste echte live editie was een serie van 14 publieke concerten in 2022-23, dankzij steeds groter wordende steun. 

Voor het seizoen 2023-2024 plannen we 14 concerten buiten de muren. 1 concert per traject in de instellingen.

 

Ondertussen is ESCAPADES aanwezig in Vlaanderen en Wallonië. Er vinden ongeveer 20 sessies met een groep gedetineerden plaats in de gevangenis, met 1 concert in de gevangenis, en hetzelfde concert in een culturele ruimte in de nabijheid van de gevangenis. BV: gevangenis van Brugge en Stadsschouwburg of Concertgebouw.

 

Tekst Patrick de Clerck, 18 augustus 2022 9 update juni 2023

 

DOWNLOAD de "ROAD MAP" van ESCAPADES 2017 ALHIER!

https://drive.google.com/open?id=0BwxKAHOSIBdveEFING9WNkhOMk0